اهمیت مطالعه امکان‌سنجی پروژه‌های ساختمانی پیش از ساخت
مطالعه امکان‌سنجی، تجزیه و تحلیل کامل تمام اجزای مهم یک پروژه به منظور ارزیابی شانس موفقیت آن است. این مطالعه اطلاعات کافی برای تصمیم‌گیری در مورد ادامه یا توقف پروژه پیشنهادی را ارائه می‌دهد.
پروژه‌های صنعت ساخت و ساز سرمایه‌بر هستند و اغلب نیاز به صرف هزینه‌های گزافی دارند. قبل از صرف چنین مبلغ هنگفتی، وام دهندگان و صاحبان پروژه باید از موفقیت و بازده مالی پروژه مطمئن باشند.
یک مطالعه امکان‌سنجی شامل ارزیابی کامل تمام مواردی است که برای تکمیل پروژه لازم است. شرح محصول یا سرمایه‌گذاری جدید، تحقیقات بازار، فناوری و نیروی کار مورد نیاز، و همچنین منابع مالی و سرمایه، همگی ممکن است در این گزارش گنجانده شوند. این گزارش همچنین شامل پیش‌بینی‌های مالی و شانس موفقیت است.
امکان‌سنجی چیست؟
مطالعه امکان‌سنجی یک ارزیابی دقیق است که اطلاعات کافی برای تجزیه و تحلیل و تصمیم‌گیری در مورد ادامه یا عدم ادامه پروژه پیشنهادی را ارائه می‌دهد.
مطالعات امکان‌سنجی در مراحل اولیه یک پروژه برای رسیدگی و رفع مشکلاتی که ممکن است بر دامنه و نتایج پروژه پیشنهادی تأثیر بگذارد، انجام می‌شود.
با این حال، شرکت‌ها اغلب قبل از ارزیابی امکان‌سنجی، یک مطالعه پیش امکان‌سنجی انجام می‌دهند. مطالعه پیش امکان‌سنجی یک مطالعه مقدماتی است که با فرض وجود چندین سناریو تجاری، بهترین سناریو تجاری را تجزیه و تحلیل، تعیین و انتخاب می‌کند. مطالعه پیش امکان‌سنجی بهترین سناریو را از نظر فنی و مالی شناسایی می‌کند.
هم مطالعات پیش امکان‌سنجی و هم امکان‌سنجی، به مدیران پروژه در تعیین قابلیت موفقیت یک پروژه کمک می‌کنند. این تجزیه و تحلیل همچنین بازگشت بالقوه سرمایه و هرگونه تهدید برای موفقیت را نشان می‌دهد.
هدف مطالعه امکان‌سنجی
مطالعه امکان سنجی یک پروژه ساخت و ساز برای کمک به صاحبان پروژه/سرمایه‌گذاران بالقوه در تعیین اینکه آیا پروژه یا سرمایه‌گذاری پیشنهادی احتمالاً موفق است یا خیر، انجام می‌شود. پتانسیل پروژه، هزینه‌های مرتبط با فرآیند ساخت و ساز و مزایای پیش‌بینی شده پروژه را مشخص می‌کند. انجام یک مطالعه امکان‌سنجی تضمین می‌کند که پروژه منابع ضروری مانند پول، زمان و انرژی را هدر نخواهد داد.
برای یک پروژه زیرساختی بزرگ، ممکن است مطالعات امکان‌سنجی متعددی وجود داشته باشد. این به این دلیل است که پروژه‌های در مقیاس بزرگ دارای جنبه‌های مختلفی هستند که باید قبل از تصمیم‌گیری نهایی در نظر گرفته شوند.
همه مطالعات امکان سنجی یکسان نیستند. هر پروژه و هر صنعتی روش خاص خود را برای انجام مطالعات امکان سنجی دارد. حتی در همان صنعت، زمانی که محدوده پروژه و تقاضاهای عملیاتی تغییر می‌کند، روش مطالعه متفاوت می‌شود.
در برخی موارد، ممکن است مطالعات امکان‌سنجی متعددی قبل از شروع پروژه انجام شود. این امر در مورد پروژه‌های پیچیده و بزرگ، به ویژه در صنعت نفت و گاز صادق است.
نوع مطالعات امکان‌سنجی
در اینجا به پنج نوع اصلی از مطالعات امکان‌سنجی مرتبط با فرآیند پروژه پرداخته می‌شود:
- امکان‌سنجی جامع
امکان‌سنجی جامع یک گزارش کامل است که برخی از منطقی‌ترین شیوه‌های تجاری را که باید قبل از شروع هر پروژه اجرا شود، در نظر می‌گیرد. گزارش امکان‌سنجی جامع شامل اطلاعاتی در مورد تملک زمین، مشکلات املاک و مستغلات، و تأثیر اقتصادی و فرهنگی بر مناطق اطراف است.
- مطالعه امکان‌سنجی اقتصادی
هنگامی که یک شرکت نیاز به تعیین اینکه آیا مقدار پول و بودجه پیش‌بینی شده برای تکمیل موفقیت‌آمیز یک پروژه کافی است یا خیر، یک مطالعه امکان‌سنجی اقتصادی انجام می‌دهد. یک مطالعه امکان سنجی اقتصادی گسترده است و ارقام و اعداد بیشتری را در حساب‌های مالی ارائه می‌دهد.
- مطالعه امکان‌سنجی فنی
مطالعه امکان‌سنجی فنی یک پروژه ساخت و ساز تعیین می‌کند که آیا می‌توان آن را بدون نگرانی‌های فنی تکمیل کرد یا خیر. اندازه زمین پروژه، میزان دسترسی، توپوگرافی زمین، اطلاعات ژئوتکنیکی، تاسیسات یا سازه‌های موجود در منطقه و سایر عوامل محیطی در مطالعه امکان‌سنجی در نظر گرفته می‌شود. پس از ارزیابی این عوامل، مشاوران باید در دسترس بودن مواد، پرسنل، منابع و سایر الزامات عملی پروژه را بررسی کنند.
- تحلیل امکان‌سنجی قانونی
ارزیابی امکان‌سنجی شامل بخشی از یک مطالعه امکان سنجی قانونی است که قانونی بودن پروژه ساخت و ساز پیشنهادی را مورد بحث قرار می‌دهد. امکان‌سنجی قانونی تضمین می‌کند که یک پروژه مطابق با الزامات و شرایط قانونی فعلی ساخته می‌شود.
- مطالعه امکان‌سنجی عملیاتی
مطالعه امکان‌سنجی عملیاتی یک پروژه تعیین می‌کند که آیا استراتژی پیشنهادی برای پروژه می‌تواند هر گونه چالش بالقوه را حل کند و به اهداف تعیین شده دست یابد یا خیر. این بخش از مطالعه امکان‌سنجی، پروژه کلی را بررسی می‌کند تا اطمینان حاصل شود که سازه تمام شده برای اهداف نهایی تعیین شده مناسب و کاربردی است.
- تحلیل امکان‌سنجی برنامه‌ریزی و زمان‌بندی
مطالعه امکان‌سنجی برنامه‌ریزی آخرین بخش از ارزیابی امکان‌سنجی است. در درجه اول زمان مورد نیاز برای انجام کار را محاسبه می‌کند. مشاوران معمولاً به طرح کلی، مواد، مناطق خطر و قوانین نگاه می‌کنند تا ببینند آیا هر یک از این عناصر می‌تواند بر زمان‌بندی کلی پروژه تأثیر بگذارد یا خیر. این مؤلفه امکان‌سنجی تعداد کلی ماه‌ها یا سال‌های مورد نیاز برای اجرای یک پروژه را با حفظ کیفیت آن ارزیابی می‌کند.
گزارش مطالعات امکان‌سنجی
گزارش مطالعات امکان‌سنجی خلاصه‌ای از نتایج را ارائه می‌دهد. گزارش امکان‌سنجی معمولا شامل موارد زیر است:
- خلاصه اجرایی
- شرح مفصلی از خدمات مطالعات امکان سنجی
- ملاحظات فنی
- مطالعات بازار
- استراتژی بازاریابی
- پیش‌بینی‌های مالی/ برآورد هزینه
- مطالعات ژئوتکنیکی
- زمان‌بندی
برای برخی از پروژه‌ها، برخی اطلاعات اضافی ممکن است در گزارش پروژه امکان‌سنجی گنجانده شود:
- مجوزهای برنامه‌ریزی (مصوبات قانونی و قانونی)
- تجزیه و تحلیل بودجه (بر اساس نیاز مشتری)
- راه‌حل‌های جایگزین
- ارزیابی سایت
- ارزیابی مراحل عملیات و نگهداری
- مشورت با سایر مراجع قانونی ذینفع
مطالعات امکان‌سنجی بر اساس طرح تجاری، جنبه‌های قانونی، پتانسیل بازار، پیچیدگی، اندازه و شرایط هر پروژه متفاوت است. اکثر مطالعات امکان‌سنجی حرفه‌ای شامل ترکیبی از موارد زیر است:
- بررسی ویژگی‌های زمین‌شناسی محل پروژه
بررسی کامل خطرات زمین‌شناسی می‌تواند برای پیش‌بینی و کاهش خطرات احتمالی مفید باشد و از احداث پروژه در موقعیت‌هایی با خطرات بالا جلوگیری کند.
در بررسی‌های زمین‌شناسی به موارد زیر توجه می‌شود:
- پتانسیل گسل فعال و گسیختگی گسل
- خطرات لرزه‌ای
- ابعاد زلزله احتمالی و شتاب‌های زمین
- مشکلات پایداری شیب
- سیل و آبگرفتگی
- گسترش جانبی و پایداری شیب
- خاک‌های گسترده
- فرونشست و سایر خطرات
- بررسی شرایط هیدروژئولوژیکی
شرایط هیدروژئولوژیکی ممکن است به طور قابل توجهی بر برنامه‌های ساخت تأثیر بگذارد. ارزیابی شرایط هیدروژئولوژیکی و حرکت آب‌های زیرزمینی به تعیین قابلیت ساخت پروژه کمک می‌کند.
مطالعات هیدروژئولوژیکی به بررسی موارد زیر می‌پردازد:
- پتانسیل منابع آب
- طراحی آبگیری ساختمانی
- ارزیابی خطرات مربوط به پایداری شیب و پتانسیل روانگرایی
بررسی هیدروژئولوژیکی اثرات بالقوه شرایط آب‌های زیرزمینی موجب می‌شود که مهندسان و سازندگان به طور مناسب مراحل توسعه را برای طول عمر، حداقل نیازهای تعمیر و نگهداری و اثرات زیست محیطی برنامه‌ریزی کنند.
- ارزیابی اثرات زیست محیطی
ارزیابی اثرات زیست محیطی یک مطالعه پیچیده است که اثرات زیست‌محیطی پیش بینی شده یک پروژه ساخت و ساز را ارزیابی می‌کند.
- مطالعات گسل و لرزه خیزی منطقه
بسته به محدوده پروژه شما، ارزیابی شرایط زمین‌شناسی ممکن است برای کاهش خطرات مرتبط با فعالیت لرزه‌ای ضروری باشد.
در مطالعه گسل باید به پتانسیل سیلاب سطحی، لغزش زمین، ریزش سنگ، فرسایش، گسیختگی و نشست زمین در مناطقی با خطر گسل زلزله و خطرات پایداری خاک توجه شود.
چه کسی مطالعه امکان‌سنجی را انجام می‌دهد؟
به طور کلی، مدیر پروژه که وظیفه ساخت پروژه را بر عهده دارد، قبل از شروع پروژه، مطالعات امکان‌سنجی را انجام می‌دهد. با این حال، در برخی موارد، شرکت ممکن است مشاور خدمات امکان‌سنجی را برون سپاری کند.
مطالعات امکان سنجی باید کاملاً کاربردی باشد
ارزیابی امکان‌سنجی شما باید به شکلی ساختاریافته تکمیل و ارائه شود تا بتوانید در مورد بهترین راه برای پیشبرد هزینه‌های پروژه و مزایای بالقوه پروژه ساختمان تصمیمی آگاهانه بگیرید.
پس از مطالعات امکان‌سنجی چه اتفاقی می‌افتد؟
هنگامی که گزارش مطالعات امکان‌سنجی آماده شد، مالکان/سرمایه‌گذاران پروژه تصمیم می‌گیرند که آیا ادامه دهند یا خیر. اگر چنین است، آنها به طور کلی برای پروژه‌های زیرساختی عمرانی به سراغ گزارش تفصیلی پروژه می‌روند.
چگونه مطالعات امکان‌سنجی از افزایش هزینه در پروژه‌های ساختمانی جلوگیری می‌کند؟
مطالعات امکان‌سنجی با شناسایی ذینفعان پروژه، به جلوگیری از مازاد هزینه ساخت کمک می‌کند. یافته‌های ارزیابی‌های امکان‌سنجی عینی، که شامل ملاحظات فنی، اقتصادی، قانونی، عملیاتی و برنامه‌ریزی می‌شود، آنچه را که باید قبل از شروع کار انجام شود ارائه می‌دهد.
مزیت اصلی مطالعه امکان‌سنجی این است که خطرات بالقوه مختلف را شناسایی می‌کند که می‌تواند پروژه را به تأخیر بیندازد و باعث افزایش هزینه شود. ذینفعان پروژه باید از یافته‌های مطالعات امکان‌سنجی برای تعیین چگونگی ادامه پروژه ساخت و ساز استفاده کنند.
چگونه می‌توانید مطمعن شوید که مطالعه امکان‌سنجی شما جامع و دقیق است؟
مطالعه امکان‌سنجی گامی حیاتی در هر پروژه ساخت و ساز است، زیرا به شما کمک می‌کند تا قابلیت، خطرات و فرصت‌های طرح پیشنهادی خود را ارزیابی کنید. با این حال، انجام یک مطالعه امکان‌سنجی ضعیف می‌تواند منجر به هدر رفتن زمان، پول و منابع و همچنین فرصت‌های از دست رفته یا مشکلات احتمالی شود.
چگونه می‌توانید اطمینان حاصل کنید که مطالعه امکان سنجی شما جامع و دقیق است؟ در اینجا چند نکته برای راهنمایی شما وجود دارد.
- اهداف را تعریف کنید:
اولین کاری که باید انجام دهید این است که محدوده و اهداف مطالعه امکان‌سنجی خود را به وضوح تعریف کنید.
سوالات اصلی که می‌خواهید به آنها پاسخ دهید چیست؟
معیارها و شاخص‌های خاصی که برای سنجش امکان‌سنجی پروژه خود استفاده خواهید کرد ؟
با تعریف دامنه و اهداف، می‌توانید مطالعه خود را بر مرتبط‌ترین و مهم‌ترین جنبه‌های پروژه خود متمرکز کنید و از اطلاعات غیر ضروری یا نامربوط خودداری کنید.
- اطلاعات قابل اعتماد جمع‌آوری کنید:
کیفیت مطالعه امکان‌سنجی شما تا حد زیادی به کیفیت داده‌ها و اطلاعات شما بستگی دارد. شما باید داده‌ها و اطلاعات قابل اعتماد، مرتبط و به روز را از منابع مختلف، مانند تحقیقات بازار، گزارش‌های صنعت، نظرسنجی‌ها، مصاحبه‌ها، بازدید از سایت، مقررات و استانداردها جمع آوری کنید. همچنین باید منابع و روش‌های جمع‌آوری داده‌های خود را مستند کنید و در مطالعه خود به آنها استناد کنید.
- تجزیه و تحلیل و ارزیابی جایگزین:
هنگامی که داده‌ها و اطلاعات کافی را جمع‌آوری کردید، باید جایگزین‌های مختلف پروژه خود را تجزیه و تحلیل و ارزیابی کنید. شما باید هزینه‌ها، مزایا، خطرات و اثرات هر جایگزین را مقایسه و ارزیابی کنید که چگونه آنها با اهداف و معیارهای شما مطابقت دارند. همچنین باید امکان‌سنجی هر جایگزین را از منظرهای مختلف از جمله فنی، مالی، عملیاتی، زیست محیطی، اجتماعی و قانونی در نظر بگیرید. برای پشتیبانی از تجزیه و تحلیل و ارزیابی خود باید از ابزارها و تکنیک‌های مناسبی مانند تجزیه و تحلیل هزینه-فایده، تحلیل ریسک و تجزیه و تحلیل SWOT استفاده کنید.
4.ارائه یافته‌ها و توصیه‌های واضح و مختصر
مرحله نهایی مطالعه امکان‌سنجی شما ارائه یافته‌ها و توصیه‌های خود به شیوه ای واضح و مختصر است. شما باید نتایج اصلی تحلیل و ارزیابی خود را خلاصه کنید و نقاط قوت و ضعف هر جایگزین را برجسته کنید. همچنین باید توصیه‌های خود را در مورد اینکه کدام جایگزین برای پروژه شما امکان‌پذیرتر و مناسب‌تر است ارائه دهید و انتخاب خود را با شواهد و استدلال توجیه کنید. شما همچنین باید محدودیت‌ها و مفروضات مطالعه خود را مشخص کنید و هرگونه اقدام یا تحقیق دیگری را که ممکن است مورد نیاز باشد پیشنهاد دهید.
انتخاب شرکت مناسب برای مطالعه امکان‌سنجی پروژه‌های ساختمانی
شرکت‌های زیادی وجود دارند که خدمات مطالعه امکان‌سنجی را ارائه می‌دهند، اما همه آنها بهترین انتخاب برای نیازهای شما نیستند. برخی از شرکت‌ها طیف گسترده‌ای از خدمات را ارائه می‌دهند، در حالی که برخی دیگر در جنبه‌های خاصی از ساخت و ساز تخصص دارند.
عوامل زیادی وجود دارد که باید قبل از تصمیم گیری در مورد یک شرکت برای نیازهای قبل از ساخت خود در نظر گرفته شوند. شما باید به این فکر کنید که آنها در گذشته چقدر کار کرده‌اند، چه مدت در بازار کار بوده‌اند و چه سابقهای در زمینه ساخت دارند.
بامابساز با مدیرانی کارآمد و سابقهای درخشان در این مسیر همراه شماست. ما متعهد به بهبود جوامعی هستیم که در آن زندگی می‌کنیم. تیم بامابساز به دلیل داشتن تجربه و مهارت لازم در مدیریت بهره‌برداری، ساخت و مدیریت فروش پروژه‌های ساختمانی، بهترین گزینه برای انتخاب و اعتماد شماست.
برای استفاده از تجربه ما در مدیریت موفق پروژه، با مشاوران بامابساز تماس بگیرید.